HİDROJEOKİMYASAL MODELLEME
Maden üretimi ve depolanması sırasında sülfürlü mineraller atmosferik şartlara çıkarıldığında su ortamında oksijen ile tepkimeye girmesi ile başlayan ve bulunduğu ortamdaki su kaynakları ile uygun jeolojik materyalin yüksek metal içerikli asidik su oluşturduğu sürece, asit kaya drenajı/metal liçi (AKD/ML) denir. Ancak, su kalitesi her zaman asidik karakterde olmayıp bazen alandaki asit drenajını tamponlayan minerallerin baskın olması durumunda nötr veya bazik karakterde de olabilmektedir.
Sorun ve çözümün en temel basamağını AKD oluşumuna ve önlenmesine katkıda bulunan temsili şartları belirlemeyi sağlayan sahaya özel jeokimyasal ve hidrolik modelleme oluşturmaktadır. Basit anlamda havzaya ve sahaya özel yağış veya yeraltısuyunun AKD’ye dönüşmesini sağlayan, engelleyen yada tüm sistemi yöneten mineral, su ve gaz bileşenler arasında oluşan baskın tepkimeler anlaşıldıktan sonra ileriye dönük planlama yapmak sistemin yönetimi açısından çok önemlidir.
Maden sahalarının değişen jeolojik, mineralojik, ve tesis durumlarından dolayı ortaya çıkan farklılıklar atık, artık, ya da stok yığınlarında da farklılık oluşmasına neden olmaktadır. Yürütülen kinetik testler gerçeğe yakın bir yaklaşım sağlarken, zaman ve maliyet açısından problem yaratabilmektedir. Jeokimyasal statik ve dinamik testlerin maliyetlerini indirmek için matematiksel ve jeokimyasal modellemeleri (PHREEQC, MINTEQ vs.) yapılmaktadır. Sülfür minerallerinin oksitlenmesi, tampon etkisi gösteren minerallerin çözünmesi, redoks tepkimeleri, bakteri katalizleri içerisinde barındıran bu modeller, parametrelerin zamana bağlı değişimini, ve davranışını simüle etmek için kullanılır. Elde edilen çıktılar ile AKD karakterizasyonu sonucu ortaya çıkan karakterizasyona yönelik olarak önlemler ve arıtma seçenekleri ortaya konularak AKD problemine en optimum çözüm uygulanabilir.
Mitto Danışmanlık, fizibilite projelerinde AKD karakterizasyonunun yapılmasında, önleyici tedbirlerin alınmasında ve işletmelerde karşılaşılan AKD problemlerinin giderilmesinde çözüm ortağınızdır.