JEOFİZİK ETÜT
Jeofizik kelimesinin anlamından da anlaşılacağı üzere bu bilim dalı arzımızın fiziğini inceler. Burada arz fiziği en geniş anlamda, yani arz küresinin (Arzın kabuğu ve içi), hidrosferin ve atmosferin fiziği olarak anlaşılmalıdır.
Jeofizik, insan oğlunun yer kabuğunun sırrını çözmek için bulduğu en önemli yollardan biridir. Çok hızlı bir gelişme içinde bulunan jeofizik yöntemler, Maden, Petrol, Doğalgaz yeraltı suyu gibi kaynaklarla, mühendislik açısından ZEMİN ve DEPREM sorunlarına, kısa zamanda, ucuz ve kesin çözüm getirebilmektedir.
Bugün yapılaşma öncesinde jeolojik yapının tüm detaylarının aydınlatılması, zemin dinamiklerinin belirlenmesi, petrol, maden, doğalgaz gibi endüstriyel hammaddelerin tespitinde mutlak bir gereksinimdir.
Gravite yöntemi
Temel jeofizik yöntemlerden biridir. Yeraltının homojen olmaması ve değişik yoğunluklu kayaçların bulunması nedeni ile yerkürenin yerçekimi ivmesi "g" de küçük değişimler meydana gelir. Bu değişimlerin, yeryüzünde özel aletlerle ölçülmesi ve bu ölçüm değerlerinin yorumlanması, gravite yönteminin temelini oluşturmaktadır. Gravite yöntemi kısaca, yeraltındaki değişik yoğunluklardan oluşan yerçekimi ivmesi "g" nin küçük değişmelerini ölçmek ve bu ölçü değerlerini yorumlayarak yeraltında aranan cisim veya jeolojik yapı hakkında bilgi edinebilmektir.
Bir maden yatağı ile yatağın etrafındaki kayaçların yoğunlukları arasında fark yoksa böyle bir maden yatağı gravite yöntemi ile tespit edilemez. Ayrıca yeraltının hep yatay tabakalardan ibaret olması durumunda da bu yapı gravite yöntemi ile tespit edilemez. Bu tip durumlarda diğer jeofizik yöntemlerden yararlanılır.
Sismik Yöntem
Sismik inceleme metotları suni olarak elde edilen depreme benzer sarsıntılarla yeraltının yapısını incelemekte kullanılır. Yeryüzünde ya da yeryüzüne yakın bir derinlikte belirli bir işlem sonucunda esneklik dalgaları üretilir.bu dalgaların yer altında yayılırken yansıma ve kırılmalarından oluşacak dalgalar yeryüzünde alıcı aletlerle kaydedilir. Kaydedilen parametre bir dalganın kaynaktan çıkıp alıcıya gelmesi için geçen zamandır. Ayrıca kaynak ile alıcı arasındaki uzaklık yeryüzünde ölçülebildiğinden bilinen bir parametre olarak hesaplarda kullanılır.
Elektrik özdirenç (Rezistivite ) Yöntemi
Kayaçların elektrik özelliği denince ilk akla gelen elektrik akımının kayaç içine iletilmesidir. Elektrik metotlar açısından kayaçların en önemli elektrik parametresi iletkenliktir. İletkenliğin tersi direnç ( rezistivite) olarak bilinir.
Özetle yer katmanlarının elektrik akımının geçmesine gösterdikleri direnci ölçmeyi esas alan yönteme verilen addır. Elde edilen değerlere özdirenç adı verilir ve ohmmetre cinsinden ifade edilir.